İstanbul'da Araç Paylaşımının Lideri Kim? YOYO mu, Mobilizm mi, Mobicar mı?

Paylaşım ekonomisi fenomeni gün geçtikçe daha da büyüyor. Paylaşım ekonomisine yeni olanlar için sanırım bu yeni akım en iyi şu şekilde tanımlanabilir: "Benim olan senindir." Gerek çevreye daha fazla duyarlı olmak için gerekse maddi kaybı en aza indirmek için paylaşım ekonomisi hareketi hayatlarımıza her geçen gün daha fazla dahil oluyor. Evler paylaşılıyor, kullanılmayan eşyalar paylaşılıyor, otomobiller paylaşılıyor... Akselerasyon'u ilgilendiren kısım ise tabii ki araç paylaşımı.

Türkiye'de araç paylaşımı son 1.5-2 yıldır yapılıyor. Bugün 3 ana büyük araç paylaşım (Mobicar, Mobilizm, YOYO) şirketi hizmet veriyor. Hepsi de şimdililik sadece İstanbul'da faaliyet gösteriyor. (YOYO'nun geçtiğimiz yaz kısa süreli de olsa Bodrum'da hizmet verdiğini unutmayalım.) Toplumun genelinde bilinen kanının aksine YOYO, bu üç şirket arasında araç paylaşım platformunu Türkiye'ye getiren ilk şirket değil! Bu üçlü arasında araç paylaşım sistemini 2011 yılında Türkiye'ye getirerek ilk olan şirket Mobilizm. Mobilizm'in Türkiye'de araç paylaşım akımını başlatmasının ardından ise, 2012'nin başında YOYO, 2013 yılının ilk çeyreğinde ise Mobicar faaliyete geçerek oyuna dahil olmuş. Yazının devamında, tüm bu şirketlerin çalışma prensiplerini ve ücretlerini detaylarıyla öğrenebilirsin. Yazının sonunda ise şirketlerin tüm kartları açılmış olacak, böylece senin kişisel tercihlerine göre en mantıklısının hangisi olduğuna kendin karar verebileceksin.

Çalışma Sistemleri ve Prensipler
Üç araç paylaşım şirketi de, üye olduğun zaman sana bir üyelik kartı veriyor. Rezervasyon saatin gelip üye kartını ön camdaki okuyucuya yakınlaştırdığında kapılar açılıyor. Aynı şekilde kartı yaklaştırdığında kapılar kilitleniyor. Rezervasyonun süresince kapı kilitlerini bu şekilde kontrol ediyorsun. YOYO'da diğerlerinden farklı olarak YOYO iPhone aplikasyonu ile de kapıları açabiliyorsun. Üç şirket de, otomobilin anahtarlarını hiçbir zaman otomobil dışına çıkarmamanı istiyor.

Kapıları açmak için üyelik kartını ön camdaki okuyucuya okutman yeterli.

Hiçbir şirket otomobillerinde sigara içilmesine ve evcil hayvan taşınmasına izin vermiyor. Ayrıca, hepsinde tüm otoyol ve köprü geçiş ücretleri ile trafik cezaları sana ait.

Ücretlendirme

Üyelik

Her üç şirkete de üye olmak için en az bir yıllık bir ehliyete sahip olman gerekiyor. Yıllık üyelik ücretleri ise şu şekilde;

Mobicar - 30 TL. (31.12.2013'ten itibaren 60 TL)
YOYO - Nakit 69 TL yada 12 ay taksitle toplam 120 TL.
Mobilizm - 50 TL. Bu fiyata ek olarak üye olurken bir defaya mahsus 25 TL aktivasyon ücreti alınıyor.

Kullanım

Mobicar Otomobilleri ve Saat Ücretleri

Mobicar'da rezervasyon süresine bağlı olarak 1-48 saat için 150 TL, 48-72 saat için 300 TL kredi kartından provizyon çekiliyor. Kullanım sonunda net ücret ile provizyon arasındaki fark kartına iade ediliyor yada kartından çekiliyor. Anlaşmalı Shell istasyonlarından yakıt almak bedava. Ayrıca; aracı çeyrek depodan daha az yakıtla teslim edersen 50 TL ceza ödüyorsun. İstanbul'da 21 Mobicar noktası var. Kilometre başına 0.55 TL ücret alınıyor.

Mobilizm Otomobilleri ve Saat Ücretleri

Mobilizm'de depotizo ücreti ödenmiyor, yada kredi kartına herhangibir blokaj uygulanmıyor. Bunun yerine Mobilizm, kredi kartında rezervasyon tutarı kadar limiti olup olmadığını kontrol etmekle yetiniyor. Bazı gerekli görülen durumlarda ise rezervasyon tutarının iki katına kadar olan miktarı kredi kartınızda bloke edebiliyor. Mobilizm'de kiralama süresi minimum 1 saat olmak koşuluyla yarım saatlik aralıklara kiralama yapılabiliyor. Anlaşmalı Petrol Ofisi istasyonlarından yakıt almak bedava. İstanbul'da 24 Mobilizm noktası var. Kilometre başına 0.50 TL ücret alınıyor.

Mobilizm öğrencilere %20 oranında indirim sunuyor. Açıköğretim yada üniversite öğrencisi olduğunu belgelediğin takdirde tüm araçların saatlik kiralama ücretinde %20 indirim uygulanıyor. Örneğin; Smart Fortwo'nun saatlik kiralama bedeli 9.99 TL'den 7.99'a düşüyor. Mesafe ücreti ise yine aynı.

Yoyo Otomobilleri ve Saat Ücretleri

YOYO'da, toprak, su, hava grubu araçlar için 250 TL; diğer gruplar için 500 TL depotizo alınıyor. Yoyo'da kiralama süresi minimum 1 saat olmak koşuluyla birer saat aralıklarla kiralama yapılabiliyor. Anlaşmalı Shell istasyonlarından yakıt almak bedava. Kilometre başına 0.55 TL ücret alınıyor. İstanbul'da 55 Yoyo noktası var. Benim farkettiğim kadarıyla bazı lokasyonlarda bazı dönemlerde araç bulunayabiliyor. Örnek vermek gerekirse, Özyeğin Üniversitesi Çekmeköy Kampüsü'nde 2-3 aydır araç bulunmuyor. Ayrıca; yukarıdaki tabloda YOYO'nun tüm araçları gözükmüyor. BMW X1, 3 Serisi ve Mini Cooper, CLA yukarıdaki tabloya dahil edilmemiş.

Mobilizm Noktaları

YOYO Noktaları

Rezervasyonumu İptal Edersem Ne Olacak?
Rezervasyon iptalleri konusunda her şirketin ayrı prosedürleri var.

Mobicar'da rezervayon saati başlangıcından;

0-4 saat önce yapılan iptallerde ne nakit ne de sürüş kredisi olarak geri ödeme yapılıyor. Kısacası, paran yanıyor.
4-12 saat önce yapılan iptallerde rezervasyon ücretinin %50'si,
12+ saat önce yapılan iptallerde rezervasyon ücretinin %100'ü bir sonraki Mobicar rezervasyonunda kullanmak üzere sürüş kredisine dönüştürülüyor.

Mobilizm'de rezervasyon saati başlangıcından;

0-24 saat önce yapılan iptallerde rezervasyon ücretinin %50'si,
24+ saat önce yapılan iptallerde rezervasyon ücretinin %100'ü iade ediliyor. İptal etme işlem bedeli olarak 5 TL alınıyor.

Yoyo'da rezervasyon saati başlangıcından;

0-48 saat önce yapılan iptallerde rezervasyon ücreti geri iade edilmiyor.
48+ saat önce yapılan iptallerde rezervasyon ücretinin tamamı bir sonraki rezervasyonda kullanılmak üzere Yoyo kullanım bonusu olarak iade ediliyor. Diğer Yoyo'cuları etkileyen rezervasyon değişikliklerinde 10 TL ücret alınıyor.

Otomobili Geç Getirirsem Ne Olacak?
Otomobili rezervasyon bitiş saatinden sonra teslim edersen cezalar şu şekilde:

Mobicar - 50 TL + geç getirdiğin saat kadar kiralama bedeli.
Mobilizm - 50 TL + geç getirdiği saat kadar kiralama bedeli.
Yoyo - 50 TL + geç getirdiğin her 15 dakika için 25 TL.

Mobilizm'in dikkat çekici hediyeleri var.

Ya Kaza Yaparsam?
Mobicar'da kaza yaparsan ve kazadaki kusurun %0 değilse 500 TL ödemek zorundasın. %1 bile kusurun çıksa 500 TL'yi ödemek zorundasın. Üyelik sözleşmesindeki güvenlik önlemlerini almadığın zamanlarda maddi hasarın tamamından da sorumlu tutulabilirsin.

ve Mobilizm'de kaza yaparsan, sürücü kusuru ne olursa olsun (ister sen kusurlu ol, ister diğer araç sürücüsü) ilk 500TL'lik hasardan sen sorumlusun. Örneğin; 400 TL'lik hasar çıkarsa, 400 TL; 3300 TL'lik hasar çıkarsa yine 500 TL ödüyorsun. Ayrıca, kaza olur olmaz Mobilizm'i bilgilendirmen ve onların yönlendirmelerine uyman gerekiyor.

YOYO'da kaza yaptığın zaman, kusurlu taraf sensen yada kusurlu tarafın kim olduğu bilinmediği durumlarda aracın türüne göre ilk 1000 TL ile 2000 TL arasındaki hasar ücretini sen ödüyorsun. Ayrıca; aracın serviste olduğu süre kadar araç kullanım ücretini ödemekle yükümlüsün.

Örnek Ücret Hesaplama
6 saatliğine haftaiçi bir araç kiralayıp 80 km yol yaptığımızı düşünelim. En düşük fiyatlar şu şekilde:

Mobicar - (9 TL * 6 saat) + (0,55 TL * 80 km) = 98 TL
Mobilizm (Normal) - (9,99 TL * 6 saat) + (0,50 TL * 80 km) = 99,94 TL
Mobilizm (Öğrenci) - 7,99 TL * 6 saat) + (0,50 TL * 80 km) = 87,94 TL
YOYO - (9 TL * 6 saat) + (0,55 TL * 80 km) = 98 TL

En düşük fiyalar birbirine oldukça yakın olsa da aynı otomobillerin farklı şirketlerdeki saatlik kiralama bedellerinde farklılıklar görülebiliyor. Örneğin; VW Beetle için YOYO ve Mobicar 14 TL/saat isterken, Mobilizm 20 TL/saat; Mini Cooper için Mobicar 14 TL/saat isterken Mobilizm 20 TL/saat istiyor. Mobilizm'in %20 öğrenci indirimi olumlu özelliklerinden.

YOYO'nun iletişim dili daha samimi.

YOYO daha fazla prestij sunuyor.

Müşteri İlişkileri ve Halkla İlişkiler

Bu noktada üç şirketin de facebook ve twitter hesapları ile sosyal medya üzerinden üyeleriyle yaptıkları yazışmalarını inceledim. Her üç şirketin de üyeleriyle iletişimi oldukça üst düzeyde. Hepsi de üyelerine son derece önem veriyor. Pazarlama konusunda ise YOYO'nun işini rakiplerine göre daha iyi yaptığını düşünüyorum. YOYO'da her aracın bir ismi var ve bu sayede araç ile aranızda kişisel bir bağ kurmanızı sağlıyorlar. Gerek kullanılan dilin samimiyeti ve üslubu, gerekse marka imajı olarak da YOYO diğer rakiplerinin ilerisinde. (Bu noktada asıl tebrik tabii ki YOYO'nun PR ajansına gidiyor.) Örneğin; Mobicar ve Mobilizm araç kiralarken çekilmiş fotoğrafını gönderen kullanıcılarına 10 TL kullanım bonusu veriyor, YOYO'nun ise böyle bir teşvikte bulunması gerek yok; çünkü kullanıcılar zaten resimlerini hiçbir teşvik olmaksızın "sadece YOYO'nun facebook sayfasında paylaşılsın diye" gönderiyor.

Mobilizm'in kullanım bonusu kazandıran kampanyası

Facebook sayfaları beğeni sayıları (10 Ekim 2013, saat 12.12 itibarıyla):

Mobicar - 8.793
Mobilizm - 10.527
YOYO - 23.910

Sonuç

Görüldüğü gibi üç firmanın da fiyatlandırma stratejileri birbirlerine oldukça yakın. Genel anlamda üyelik ücreti, kiralama bedeli, cezalar vs. düşünüldüğü zaman en uygun fiyatları Mobicar sunuyor. Mobicar'ın bir diğer artısı, kaza anında sürücü kusurunu gözetmeleri. YOYO da aynı şekilde kaza anında sürücü kusurunu dikkate alarak işlem yapıyor. Ayrıca; YOYO, premium markalardan derlediği araç filosu ile otopark noktalarının fazlalığıyla öne çıkıyor. Mobilizm ise, MX-5 gibi özel modellerinin yanı sıra Smart Fortwo ve Fiat 500 gibi daha şehir içi trafiği dostu araçlarıyla şehir merkezlerinden ayrılmayacaklara daha uygun alternatifler sunuyor. Mobilizm'in fark yaratan bir diğer olumlu özelliği öğrenci indirimi uyguluyor olması.

En ekonomik ve cüzdan dostu, Mobicar oluyor. Söz konusu kişisel tercihlerin (ve İstanbul'daki lokasyonların) olduğunda ise birinci her zaman tercih edilmeyebilir. Örneğin; benim kişisel tercihlerim ve ana lokasyonumun Yeditepe Ünivesitesi olduğunu düşündüğümde ben, araç paylaşım kartımda YOYO'nun logosunun bulunmasını istiyorum.

Kağıt üzerinde kısa süreli araç gereksiniminde araç paylaşımı mantıklı bir seçenek olarak gözüküyor. Henüz hiçbir şirketi denemedim, dener denemez şirketleri gerçek hayatta kullanım kolaylığı ve pratiklik açısından da değerlendireceğim.

---