Bu sene yaz tatilimin bir bölümünü Amerika'da geçirdim. Yurtdışında olduğunuz zaman kronik olarak yapılan "Kendi Yurdun" vs. "Yabancı Ülke" karşılaştırmasını bu sefer "Amerika'daki otomobiler" vs. "Türkiye'deki otomobiller" olmak üzere yineledim. Otomobil ve trafik alışkanlıklarımızda Amerika ile birçok fark var. STOP levhasını görünce durmaları(!), bisiklet ve yayaya daima öncelik tanımaları gibi... Bu yazımda ise -daha önceden fark ettiğim ama derinlemesine bilgi sahibi olmadığım- Amerika'daki otomobillerdeki yan reflektör, arka sis lambası, ve kırmızı arka sinyal lambası kullanım farklarını ve sebeplerini derledim.
Side Markers (Yan Reflektörler)
Amerika'daki otomobillerin hepsinde Türkiye'dekilerden farklı olarak ön ve arka yan taraflarında "Side Markers" denilen önde turuncu, arkada kırmızı reflektörler bulunuyor ve Amerika'da satılan bütün otomobillerde side markers bulunması yasalar gereği zorunlu. Side markers; farları, stopları veya diğer aydınlatma grubu çalışmayan bir otomobilin yada park halinde duran bir otomobilin -özellikle karanlıkta- görünülürlüğünü sağlamak ve/veya artırmak adına kullanılıyor. Uzaktan bir otomobili gördüğünüzde (özellikle karanlıkta) kırmızı ve turuncu side markerların konumuna bakarak otomobilin doğrultusunu kolaylıkla saptayabiliyorsunuz.
 |
| Honda CR-V Ön Side Marker |
 |
| Mini Cooper Ön Side Marker |
Bu reflektörlerin yerleşim tipleri markadan markaya değişkenlik gösterebiliyor. Bazı markalar far gruplarında halihazırda bulunan önde turuncu sinyal, arkada kırmızı stopların bir bölümünü sürekli yanar hale getirirken, bazıları otomobilin tampon köşelerine basit plastik reflektörle birlikte ekstra bir ışık (önde turuncu, arkada kırmızı) yerleştirerek işin içinden çıkıyor.
 |
| VW Eos Ön Side Marker |
 |
| Mercedes-Benz SLK Ön Side Marker |
 |
| Toyota Camry ve Mazda 3 Ön Side Marker |
 |
| Toyota Pirius Arka Side Marker |
Side markers Amerika'da bir zorunluluk olsa da Avrupa'da böyle bir zorunluluk yok. Bu yüzden otomotiv devleri maliyetleri düşürmek adına Avrupa yolları için üretilen çoğu otomobilde side markers kullanmıyorlar. Volvo gibi güvenliğe önem veren bazı markalar ise, tüm pazarlar için side markerlara sahip otomobiller üretiyor. Türkiye'deki Volvo modellerinde de side markerları görebilirsiniz. Hatta, 2000lerin başlarında üretilen Volvo'larda dört köşede daima yanan turuncu ışıkları da hatırlayanlarınız olacaktır.
Arka Sis Lambası Kullanım Farkı
Amerika'da bulunduğum zamanın büyük çoğunluğunu San Francisco'da geçirdim. SF, hemen hemen her gün, özellikle sabah saatlerinde, sisin bir anda bastığı bir şehir. Sisli günlerde hiçbir Amerikan menşeili otomobilin arka sis lambasını yakmaması dikkatimi çekmişti. Biraz araştırdıktan sonra gördüm ki Amerika'daki otomobillerde arka sis lambası bulunması bir zorunluluk değilmiş. Amerika'daki stop lambası parlaklık standardı Avrupa'daki stop lambası parlaklık standartından daha yüksek. Bu yüzden Avrupa'da arka sis lambası bir zorunlulukken, Amerika'daki stoplar zaten çok paha parlak yandığı için ayrıca arka sis lambası kullanılması zorunlu değil. Bu sebepledir ki bazı Avrupalı modellerin arka sis lambaları tamponlarında sonradan takılmış gibi duruyor yada arka stopların birinde sis lambası diğerinde geri lambası bulunuyor. Yani, bunların hepsi küçük maliyet oyunları :)
 |
| Arka sis lambası farkı: Solda Amerika için üretilen Toyota Corolla, sağda Avrupa için üretilen Toyota Corolla |
 |
| Arka sis lambası farkı: Solda Amerika için üretilen Honda Civic, sağda Avrupa için üretilen Honda Civic |
Kırmızı Renkli Arka Sinyal Kullanım Farkı
1960lı yıllardan 2000li yıllara kadar kadar Amerikalı uzmanlara göre turuncu sinyaller, kırmızı sinyallerle karşılaştırıldığında farkedilme hızı olarak herhangibir avantaja sahip değillerdi. Bu yüzden, önde turuncu sinyaller ve turuncu side markerlar ile arkada kırmızı sinyaller ile kırmızı side markerlar kullanarak otomobilin yönünü tayin etmede kolaylık sağlanıyordu. (Teknelerde kullanılan iskele ve sancak ışıkları gibi) 2000li yıllara gelindiğinde ise, Amerikalı uzmanların bu savı yavaş yavaş çürütülmeye başlandı. 2009 yılında Amerikan Ulaştırma Departmanı Ulusal Otoban Trafik Güvenliği Dairesi (NHTSA) tarafından turuncu arka sinyal lambalı otomobillerin kırmızı arka sinyalli otomobillere kıyasla %22 oranında daha az arkadan çarpışmalı trafik kazasına karıştığı açıklandı.(1) Amerikalı sürücülerin büyük bir bölümü ise bir süredir otomobil forumlarında, kırmızı arka sinyallerin kırmızı stop lambalarıyla sık sık karıştırıldığından şikayet ediyorlar.
Amerika'da kırmızı arka sinyallerin kullanılması bir zorunluluk değil, ama bu zamana kadar süregelen bir gelenek. Uzmanların yorumları ve sürücülerin istekleri ise, uzun vadede turuncu arka sinyallerin Avrupa'da olduğu gibi Amerika'da da zorunlu olmasını sağlayacak gibi duruyor.
 |
| Türkiye'deki Infiniti modellerinde kırmızı arka sinyalleri görebilirsiniz. |
Avrupa'da turuncu arka sinyallerin kullanılması yasal bir zorunluluk, ancak bu yasa Amerika'dan ithal edilen markaları(Infinity, Lincoln gibi) kapsamıyor. Bu yüzden az sayıda da olsa asıl hedefi Amerika pazarı olan ve Amerika'da üretilen Infinity markasının ülkemizdeki az sayıdaki modelinde kırmızı arka sinyalleri fark edebilirsiniz.
Son Söz
Anlayacağınız, temelde adamların daha farklı güvenlik standartları, iki kıtanın aynı marka/model otomobilleri arasında küçük farklar oluşmasına sebep oluyor. Ayrıca, bu zamana kadar süre gelen bazı kültür öğleri de bu farklılığın korunmasını destekliyor.
[1] The Effectiveness of Amber Rear Turn Signals for Reducing Rear Impacts
--İlginizi Çekebilecek Diğer Yazılar--
Tesla Model S detaylı incelemesi ve test sürüşü notlarını okuyun.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Düşüncelerinizi yorumlarda paylaşın..