Bir Ehliyet Hikayesi

Bugün, yaklaşık bir sene önce alabiliyorken bazı sorunlardan dolayı geç bir şekilde -19uma girmeme bir aydan az bir süre kala- ehliyetimi aldım sonunda. Bu yazımda ehliyet alma sürecimi henüz ehliyet almamış olanlara yol göstermesi amacıyla anlatıyorum.

Ehliyet alma sürecimi şu ana başlıklar altında özetleyebilirim:

• Ehliyet kursuna kayıt
• Teorik derslere katılmak
• Motorlu Taşıtlar Sürücü Adayı Sınavı (MTSAS)
• Direksiyon derslerine katılmak
• Direksiyon Sınavı
• Devlet dairelerini dolaşıp ehliyeti almak

Ehliyet alabilmek için öncelikle bir sürücü kursuna yazılmanız gerekiyor. "Ben yazılı sınava da direksiyon sınavına da kendim çalışırım, kursa koydolmaya gerek yok" gibi bir opsiyonunuz yok. Sürücü kursları birer okul gibiler ve MEB tarafından denetlenirler. Bir sertifika almak için nasıl o sertifikanın verildiği kuruma/kursa gidiyorsanız sürücü belgesi sertifikası almak için de sürücü kurslarına gidilmesi şart. Her şehirde tonla sürücü kursu var ama her birinin hizmetleri birbirinden farklı. Bazı sürücü kursları direksiyon derslerini 10 saat bazıları 5 saat veriyor. Bazıları sizi hiçbir evrak işiyle uğraştırmıyorken bazılarında bütün evrak işlerini siz hallediyorsunuz. Bazılarının eğitim araçları son modelken bazılarının eğitim araçlarında klima bile bulunmayabiliyor. Bu tip farklılıklar kursun ücretine de yansıyor haliyle. Bu yüzden bir sürücü kursuna kaydolmadan önce mutlaka üç-dört farklı yere gidip detaylı bilgi alın ve kendi bütçenize ve ihtiyacınıza göre en uygun olanı bu bilgiler ışığında tercih edin. Ayrıca, tanıdık sürücü kursu bulabilirseniz kesinlikle oraya gitmenizi öneririm. Tanıdık olduğunuz için her zaman bir önceliğiniz olur..

Bütün ehliyet kursları ehliyet kursuna kaydolunca size MTSAS'de çıkan İlkyardım, Motor, Trafik derslerini işleyen küçük bir kitap verir. Belli bir süre sonra ise MTSAS'de çıkan bu konuların eğitiminin verildiği teorik dersler başlar. Bu dersler hakkında pek bilgi veremiyorum, çünkü bu derslere katılamadım. Tek bildiğim çalışan kursiyerleri de göz önüne alarak özellikle 6-7 gibi akşam saatlerinde klasik bir sınıf düzeninde bu derslerin öğretildiğidir. Yasalara göre teorik derslere katılım zorunludur ve üst üste iki gün devamsızlık yapılması durumunda kurs, kaydınızı silme hakkını saklı tutar. Ayrıca, herhangi bir MEB teftişine denk gelirseniz ve sizin kurslara katılmadığınız ortaya çıkarsa kurs kaydınız otomatik olarak silinir. Bu noktada tanıdık kursun önemi ortaya çıkar. Ben üniversite sınavlarına hazırlık döneminde sürücü kursuna kayıt yaptırdığım için kayıt öncesi sürücü kurslarıyla konuşurken teorik derslere katılmayacağımı söyledim. İki farklı sürücü kursu açık açık MEB teftişi geçirirsek hiç acımadan kaydınızı sileriz dedi. Ben de tanıdık olan bir kurs buldum. Onlar ise MEB teftişleri genelde haberli olur, biz haber alırsak size bildiririz bir-iki günlüğüne derslere katılırsınız gibi daha sıcak bir açıklama yaptılar. Dolayısıyla ben de tanıdık olan kursa kayıt yaptırdım.

MTSAS, çok zor olmayan, özellikle otomobillere ve trafiğe biraz ilginiz varsa kolayca başarılı olabileceğiniz bir sınav. Benim kayıt yaptırdığım 30 Haziran 2012 tarihli MTSAS, üniversite sınavları bittikten bir hafta sonraydı. Bu yüzden çok çalışma vaktim olmadı. Tek yaptığım en son üç MTSAS'yi internetten kısa bir google aramasıyla bulup yazdırıp çözmek oldu. Kursun verdiği kitaba da bir iki kere göz atma fırsatım oldu. Sınav; İlk Yardım Bilgisi, Trafik ve Çevre Bilgisi, Motor ve Araç Tekniği Bilgisi olmak üzere üç bölümden oluşuyor. İlkyardımdan 30, Trafikten 50, Motordan ise 40 soru soruluyor ve sınavı geçmek için bütün bölümlerden ayrı ayrı %70 başarıya ulaşmanız isteniyor. Bunun için ilkyardımdan 21, trafikten 35, motordan 28 doğru cevabınızın olması yeterli. Yanlış sorular doğrularınızı götürmüyor. Sınav saat sabah 11'de başlıyor ve 150 dk sürüyor, fakat ilk 60 dk. dışarı çıkmak yasak. Sınav o kadar kısa sürede bitiyor ki çoğu kişi 60 dk dolmadan bile dışarı çıkmak istiyor. 60 dakikanın dolmasıyla birlikte sınava girenlerin yarısından fazlası binayı boşaltmaya başlıyor. Sınav sonuçları direksiyon sınavından yaklaşık bir hafta önce açıklanıyor. Benim 30 haziranda girdiğim sınavın sonuçları normal sınav takviminde 17 temmuz yazmasına rağmen 18 temmuzda açıklandı. Ben ilkyardımdan 83, trafikten 78, motordan ise 95 alarak direksyon sınavına katılmaya hak kazandım. Ardından birkaç gün sonra ise sürücü kursundan 29 temmuzda yapılacak olan direksiyon sınavı giriş belgesini aldım. Bu arada MTSAS giriş belgenizi sınav tarihinden yine yaklaşık bir hafta önce sürücü kursunuzdan alabilirsiniz.

Benim devam ettiğim kursta direksiyon dersleri MTSAS'nin yapıldığı haftasonunu içine alan iki hafta boyunca yapıldı. Her bir kursiyere hergün 1 saat olmak üzere 5 gün toplam 5 saat sürüş eğitimi verildi. Ben, iki hafta içinden bana uygun olan MTSAS'den sonraki hafta içileri saat 5 için randevu aldım. 5 gün boyunca derslere katıldım. Bu derslere katılmanız zorunlu değil bildiğim kadarıyla ama ben katılmanızı önerimim. Ehliyetsiz süre boyunca tanıdıklarınızın arabalarında kazandığınız sürüş tecrübesinin üzerinde birşeyler öğreneceksiniz illa ki. Hepsine katılmasanız bile birkaç tanesine katılmanız en mantıklısı..

Direksiyon sınavı sırasında araçta bulunan gözetmenlerin elinde bulunan ve sizi puanlayacağı tablo

Direksiyon sınavı sürücü kursunun kendi arabasıyla yapılır. Sınav sırasında biri ön yolcu koltuğunda diğeri sağ arkada olmak üzere iki sınav gözetmeni ile sol arkada sürücü kursunun direksiyon öğretmeni bulunur. Öndeki gözetmen sizin sürüş dinamiklerinizi ölçerken arkadaki gözetmen daha çok kağıt işlerini (araca binerken kimliğinizi ve sınav giriş belgenizi arkadaki gözetmene verirsiniz) halleder. Sizi asıl puanlayacak olan yanınızda oturan gözetmendir. Diresiyon sınavında da yazılı sınavda olduğu gibi %70 başarılı olmanız istenir. Her şehirde belirli bir sınav parkuru var, bazı şehirlerde şehrin büyüklüğüne göre 5-6 tane parkur olabiliyor. İzmir için de bu durum söz konusu. Ben İzmir-Karşıyaka'da oturduğum ve kursa da bu bölgeden yazıldığım için sınava İzmir-Karşıyaka parkurunda girdim. İzmir-Karşıyaka bölgesi sınav parkuru Süleyman Demirel Lisesi önünden başlar, Mavişehir ikinci etap, Tay Park ve Bozoğlu Mavişehir Evlerinin önünden geçerek tekrar Süleyman Demirel Lisesi'nin önünde biter. Bu yol üzerinde yanınızda oturan gözetmenin direktifi doğrultusunda uygun olan bir yere paralel park yada dik park yapmanız istenir. Parkur üzerinde zaten iki döner kavşak ve üç trafik ışığı olduğu için tek tur atılarak sizin araç ve trafik üzerindeki hakimiyetiniz kolayca ölçülür. Bu parkurda bir tur taş çatlasa 10 dk. sürebilir. Sınav sıranızı beklerken bir çok adayın daha ilk harekette otomobili stop ettirdiğini görürsünüz. Bunlar sizi korkutmasın, eğer vücut dilinizi kullanarak 40 yıllık sürücü edasıyla otomobile binip ayna-koltuk ayarlarını yapıp emniyet kemerinizi takıp otomobili sürmeye başlarsanız çok kolay bir şekilde sınavı geçer hatta sınav sırasında gözetmenlerle benim yaşadığım gibi "sizce hangi üniversiteye gitmeliyim?" muhabbetine bile girebilirsiniz. Bu arada direksiyon sınav giriş belgesinde sınav saati olarak 8.30 yazmasına sakın aldanmayın. Bu saat sizin için özel olarak yazılmış ve sizin sınav saatinizi bildiriyor değildir, herkesin sınav giriş belgesinde aynı saat yazar. Eğer bunu bilmiyor ve sınava son sıralarda girecekseniz kendi sınav saatinize kadar gayet uzunca bir süre beklemeniz muhtemel. O yüzden direksiyon sınavına gitmeden önce kesinlikle sınava giriş sıranızı öğrenin ve kendi tahmini giriş saatinize göre sınav yerine gidin. Direksiyon sınavını geçip geçmediğiniz aynı gün saat 1-2 gibi açıklanır. Sonucunuzu kursu arayarak öğrenebilirsiniz. Ben 95 ile geçmişim. Muhtemelen önceki konvoy halinde giden diğer sürücü adaylarını solladığın için 5 puan kırmışlardır dedi kursun direksiyon öğretmeni.

Tüm sınavları başarıyla geçtiniz ve ehliyet kartınızı almaya hak kazandınız. Tek yapmanız gereken içerisinde ehliyet sertifikanızın da bulunduğu dosyanızı yaklaşık bir hafta sonra sürücü kursundan almanız ve dosyadaki birkaç eksiği tamamlayıp en yakın ilçe emniyet müdürlüğüne gitmeniz. Bazı sürücü kursları sizin yerinize emniyete gidip işlemleri halledebiliyorlar ki bunlar en başta söylediğim hizmet farklılığından kaynaklanıyor. Kursa kayıt yapılırken bu konuları da konuşmayı unutmayın. Ayrıca emniyet müdürlüğünde de tanıdığınızın olması sizi sıra bekleme zahmetinden (sizinle aynı tarihte direksiyon sınavını geçen bir sürü kişi emniyet müdürlüğünde sizinle beraber bekliyor olacak) kurtarıp işlemlerinizin jet hızıyla gerçekleşmesini sağlayabilir. Aynı günün yada bir sonraki iş gününün akşamı(saat 5 gibi) ehliyet kartınızı alabilirsiniz. Kazasız belasız kullanın..

Ehliyetin toplam maliyeti:

350TL kurs ücreti
50TL yazılı sınav ücreti
50TL direksiyon sınavı ücreti
290TL Motorlu vergi dairesine yatırılacak olan vergi*
87.5TL Emniyete verilecek olan kart ücreti*

*Bu fiyatlar 2012 yılı için geçerli olup, vergi ve kart ücretine her yıl, sınav ücretlerine ise bazı yıllarda belli oranda zam yapılır.

*Bu yazıda ehliyet için istenen belgeleri tek tek yazmadım çünkü bazı kurslar bütün belgeleri en başta isterken bazıları direksiyon sınavını geçtikten sonra dosyanızı tamamlarken de isteyebiliyor. En doğru bilgiyi sürücü kursunuz verecektir. Yine de zamanına bakmaksızın kesinlikle istenecek belgeleri; öğrenim belgesi, fotoğraf, sağlık raporu, kan kartı, nüfus cüzdanı, temiz sicil belgesi(sabıka kaydı) olarak sıralayabilirim..

Bu yazıda bazı yönetmelik bilgileri için http://mevzuat.meb.gov.tr/html/19361_0.html , gerisi için yaşanmışlık kaynak olarak kullanılmıştır.